Banknot (niem. Banknote, ang. bank-note – kwit bankowy):

1. Pieniądz papierowy emitowany przez dowolny bank, poświadczający posiadanie przez okaziciela pewnej wartości, np. złota.
2. Pieniądz emitowany przez bank centralny, będący prawnym środkiem płatniczym w danym kraju lub obszarze.

Banknoty, obok rachunków banków komercyjnych w banku centralnym, są częścią agregatu pieniężnego M0. Wraz z bilonem banknoty zwane są gotówką.

Powiększanie agregatu M0 (dodruk pieniądza) przez instytucje państwowe jest jedną z głównych przyczyn inflacji.

Udział banknotów w wartości gotówki w obiegu w Polsce i państwach strefy euro wynosi 97-98%. Z tego względu produkcja banknotów uznawana jest za działalność o strategicznym znaczeniu dla interesu bezpieczeństwa państwa oraz dla stabilności systemu płatniczego.

Przed wprowadzeniem banknotów w obrocie funkcjonował pieniądz kruszcowy, czyli monety ze szlachetnych metali. Banknoty pojawiły się jako kwity depozytowe emitowane przez instytucje, u których depozytariusze składali monety. Po okazaniu banknotu jego emitent miał obowiązek wypłacić ekwiwalent w kruszcu.

Pierwsze banknoty pojawiły się w Chinach w IX w. n.e., w XIII w. stosowali je także Mongołowie. Najstarszy opis funkcjonowania w Chinach handlu opartego wyłącznie na obrocie banknotami znajduje się w dziele "Osobliwości miast i dziwy podróży 1325-1354", Abu Abdullah Muhammad Ibn Battuta^[2].

Pierwsze wzmianki o pieniądzach z papieru dotarły do Europy za pośrednictwem Marco Polo. W Europie pierwsze banknoty pojawiły się w XVII wieku^[3]. Okazało się, że banknoty są znacznie wygodniejsze w użyciu od złotych czy srebrnych monet, można ich więc było emitować więcej niż wynikało to z pokrycia w kruszcu. Tak powstały banki emisyjne, które mogły wprowadzać banknoty do obiegu. Z czasem uregulowania prawne w poszczególnych krajach doprowadziły do ograniczenia w prawie emitowania banknotów. Obecnie zwykle tylko bank centralny danego państwa ma prawo emisji banknotów – w Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Pierwsze polskie banknoty, zwane wtedy biletami skarbowymi, puszczono w obieg 16 sierpnia 1794 r. w Warszawie w czasie insurekcji kościuszkowskiej, w trakcie trwania oblężenia miasta przez wojska rosyjskie za sprawą Rady Najwyższej Narodowej.

Banknoty posiadają zabezpieczenia chroniące przed fałszerstwami i tym samym należą do grupy druków zabezpieczonych.

Indeks zabezpieczeń

• elementy widoczne w świetle nadfioletowym
• mikrodruk
• elementy wypukłe
• efekt kątowy
• znak wodny
• nitka zabezpieczająca
• efekt recto-verso

Źródło: Wikipedia